ส่วนประกอบสำคัญของ แคปซูล แบบนิ่ม
Share: facebook_share line_share twitter_share messenger_share

ส่วนประกอบสำคัญของ แคปซูล แบบนิ่ม


หลายท่านคงจะคุ้นเคยกับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในรูปแบบแคปซูลนิ่ม หรือ ซอฟท์เจล กันบ้างแล้ว ซึ่งมีลักษณะเหมือนภาชนะที่บรรจุสารหรือยาที่เป็นของเหลว หุ้มด้วยเปลือกเจลาตินที่มีลักษณะอ่อนนุ่ม ทำให้ทานง่ายและกลายเป็นที่นิยม

 

มาดูส่วนประกอบที่สำคัญของเปลือกแคปซูลชนิดนิ่มกันดีกว่า ว่ามีอะไรบ้าง ?

  • เจลาติน (Gelatin) 

     เป็นส่วนประกอบหลักของเปลือกแคปซูล ไม่มีสี ไม่มีรส สามารถละลายได้ในของเหลวในร่างกาย ส่วนใหญ่ได้มาจากคอลลาเจน โดยทำให้โปรตีนเสียสภาพด้วยความร้อนโดยใช้กรดเจือจางหรือด่าง

     เจลาตินแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ชนิด A เตรียมจากหนังหมู โดยการย่อยด้วยกรดเจือจาง และชนิด B เตรียมจากกระดูกและหนังสัตว์ โดยการย่อยด้วยด่าง ซึ่งสามารถใช้ประเภทเดียวหรือผสมกัน 2 ประเภทก็ได้

  • สารคีเลต (Chelatingagents)

     เป็นสารที่ใช้เพื่อป้องกันการเกิดปฏิกิริยาของโลหะหนัก โดยเฉพาะธาตุเหล็ก ซึ่งมักพบในเจลาตินกับส่วนประกอบอื่น ๆ

  • สารทึบแสง (Opacifiers) 

     เป็นสารที่ทำให้เปลือกแคปซูลมีสีทึบแสง ช่วยป้องกันการเสื่อมสลายของสารที่ไม่ทนต่อแสง สารที่นิยมใช้ คือ ไทเทเนียมไดออกไซด์ (Titanium dioxide)

  • พลาสติไซเซอร์ (Plasticizers)

     เป็นสารที่ใช้เพื่อทำให้แคปซูลนิ่ม มีความนิ่มและยืดหยุ่น สารที่นิยมใช้ ได้แก่  กลีเซอรีน (Glycerin) และ ซอร์บิทอล (Sorbitol)

  • สารแต่งสี (Coloringagents)

      เป็นสารที่ใช้เพื่อแต่งสีเปลือกแคปซูลชนิดนิ่ม

  • น้ำบริสุทธิ์ (Purified water)

     ทำหน้าที่เป็นตัวทำละลาย และทำให้เจลาตินมีความหนืดพอเหมาะ

 

ยาแคปซูล คือ

ยาแคปซูล เป็นรูปแบบยา ที่มีลักษณะของยา ที่ลื่นทำให้ง่ายต่อการกลืน โดยทั่วไปมี 2 ประเภทคือ แคปซูลชนิดเปลือกแข็ง ( Hard Gelatin Capsules ) และ แคปซูลชนิดเปลือกนิ่ม ( Soft Gelatin Capsules ) โดยแคปซูลชนิดเปลือกนิ่ม มักใช้บรรจุยา หรือ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่เป็นของเหลว เช่น วิตามินเอ วิตามินอี น้ำมันปลา เป็นต้น ส่วนแคปซูล ชนิดเปลือกแข็ง สามารถบรรจุตัว ยา ที่ไม่ใช่ของเหลว เช่น ผงยา ผงแกรนูล หรือยาเม็ดเล็ก ๆ ( pellets ) จึงมีการผลิตที่แพร่หลายมากกว่า

 

ผู้ป่วยบางท่าน ที่ไม่สามารถรับประทาน ยาแคปซูล ทั้งเม็ดได้ เช่น ต้องให้อาหารทางสายยาง เด็กที่ไม่สามารถรับประทาน ยา เม็ดได้ อาจสามารถแกะเปลือก แคปซูล นำยามาละลายน้ำให้ผู้ป่วยได้ แต่อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ว่า แคปซูล ทุกชนิดจะสามารถแกะออกมารับประทานได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประเภทของ แคปซูล และชนิดของตัว ยา ที่บรรจุอยู่ในแคปซูลด้วย

 

แบ่งตามประเภท แคปซูล ออกเป็นดังนี้

แคปซูลชนิดที่ไม่มีฟังก์ชั่น ( Non-functional capsules ) เพื่อกลบรสชาติ หรือกลิ่น เช่น ยาที่มีรสขม หรือมีกลิ่นแรง

แคปซูล ชนิดที่มีฟังก์ชั่น ( Functional capsules ) เพื่อให้มีการปลดปล่อยตัวยาทีละน้อย แบบต่อเนื่องยาวนาน เพื่อลดความถี่ และเพิ่มสะดวกในการรับประทาน ยา มักมีคำต่อท้ายชื่อทางการค้าต่าง ๆ เช่น SR ( sustained-release ) , XR ( extended-release ) , MR ( modified-release ) , PL ( prolonged-release ) , CR ( controlled-release ) เป็นต้น โดยแบ่งเป็น

แคปซูล ธรรมดาที่บรรจุยาเม็ดเล็ก ๆ ที่เคลือบด้วยสารควบคุมการปลดปล่อยตัว ยา อย่างช้า ๆ  จะสามารถแกะ แคปซูล ประเภทนี้ได้ แต่ห้ามบดเม็ดยาเล็ก ๆ ( pellets ) ข้างใน เพราะจะทำให้ได้รับ ยา ขนาดสูงจนเกิดพิษได้

แคปซูล ประเภทที่ควบคุมการปลดปล่อย โดยการเคลือบสารบนเปลือกแคปซูล จะไม่สามารถแกะเปลือก แคปซูล ประเภทนี้ได้ เช่น DilantinKapseal® เนื่องจากสูญเสียการควบคุมการปลดปล่อยตัวยา

นอกจากนี้ยาบางชนิดถูกทำลายได้ง่าย จากกรดในกระเพาะอาหาร จึงมีการเคลือบสารบางอย่าง เพื่อป้องกันยาถูกทำลาย หรือมีการเคลือบบนเม็ดยาเล็ก ๆ แล้วบรรจุใน แคปซูล หรือ เคลือบบนเปลือก แคปซูล เลยก็ได้เช่นกัน

 

หากแบ่งตามชนิดของตัวยาที่บรรจุอยู่ใน แคปซูล

ยาแคปซูล ที่มีพิษต่อเซลล์ เช่น ยาเคมีบำบัด ยากดภูมิ ยาต้านไวรัส ห้ามแกะแคปซูลออก เพราะตัวยามีฤทธิ์ทำลายเซลล์คนปกติได้ ต้องระวังอย่างยิ่ง หากสูดผงละอองยาเข้าไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้หญิงตั้งครรภ์ อาจเกิดอันตรายกับทารกได้ หากจำเป็นต้องให้ทางสายให้อาหาร ผู้ที่เตรียม ยา จะต้องสวมถุงมือ รวมทั้งผูกผ้าปิดปากปิดจมูกด้วย

ยาแคปซูล ที่ใช้ปริมาณตัวยาน้อยมากในการรักษา การแกะแคปซูลออกอาจมีการสูญหายในระหว่างเตรียมยาทำให้ได้ตัวยาไม่เพียงพอการรักษาทำให้ประสิทธิภาพในการรักษาลดลงได้

ดังนั้น แนะนำให้กลืนยาทั้ง แคปซูล มากกว่าแกะเปลือก แคปซูล แล้วนำยามาละลายน้ำ ยกเว้นผู้ที่มีข้อจำกัดในการใช้จะต้องปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรทุกครั้ง ก่อนแกะแบ่งเม็ด ยา ใน แคปซูล เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับประสิทธิผลจากการรักษา และมีความปลอดภัยสูงสุด

 

ด้วยความปรารถนาดีจาก แคปซูลน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็น ตราแมนเนเจอร์ (Organic Coconut Oil Capsule COCO MEGA 3 By ManNature)

 

 ขอขอบคุณข้อมูลจาก rama.mahidol

 

อ่านบทความอื่นเพิ่มเติม

งาขี้ม้อน หนึ่งในส่วนผสมของ น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นชนิดแคปซูล

สาระน่ารู้ ของ น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็น ชนิดแคปซูล